Flesweigeren

Ken je dat? Je kruipt achter het stuur van de auto, het zweet breekt je uit maar je weet dat je zal moeten rijden, omdat je anders niet op je bestemming aankomt. Je hebt nog maar weinig ervaring, omdat je pas een paar weken aan het autorijden bent.

Wel, stel je nu eens voor dat je een baby bent. Je krijgt een flessenspeen in je mond en er wordt van je verwacht dat je de voeding in een kwartiertje naar binnen werkt én het liefst nog zonder morsen of spugen.

MAAR HALLO?! Kan iemand mij alsjeblieft uitleggen hoe dat moet? Hoe werkt dat siliconen ding dat in de verste verte lijkt op de warme, perfect passende borst die aan mijn mama hangt?

Heb ik je een beetje mee in mijn verhaal? Mooi. In deze blog wil ik je graag wegwijs maken in de theorie van 'flesweigeren'.

Laat mij eerst duidelijk maken dat deze informatie enkel betrekking heeft op borstgevoede baby's die perfect aan de borst drinken, maar waarbij de fles voor problemen zorgt. Baby's die óók problemen hebben bij borstvoeding of die nooit borstvoeding kregen, zijn niet gebaat met de tips die je hieronder leest.

Het belang van de zuigreflex

Een baby wordt geboren met verschillende reflexen en voeding is primair. Vanaf de geboorte krijgt de baby geen voedingsstoffen meer via de placenta en moet dan zelf in staat zijn om voeding in te nemen. Dat gebeurt via de zuigreflex. Deze reflex zorgt ervoor dat de zuigbeweging gestart wordt zodra er iets in de mond komt.

We onderscheiden het niet-voedend zuigen van het voedend zuigen. Niet-voedend zuigen vergt een totaal verschillende coördinatie in vergelijking met voedend zuigen. Dit betekent dat we via een fopspeen (niet-voedend zuigen) de drinktechniek niet kunnen verbeteren.

De zuigreflex blijft niet voor altijd

De zuigreflex verdwijnt geleidelijk, meestal vanaf een leeftijd van ongeveer 8 weken. Vanaf dat moment wordt de reflex minder sterk en tegen 3 à 4 maanden is hij meestal volledig verdwenen.

Je kunt dit gemakkelijk zelf controleren: begint je baby niet meteen te zuigen wanneer je een vinger in zijn of haar mond legt, dan is de kans groot dat de reflex al aan het afnemen is. Dat is helemaal normaal en geen enkel probleem. Deze reflexen moeten namelijk verdwijnen doordat het zenuwstelsel rijpt en zo ruimte maakt voor de ontwikkeling van de willekeurige motoriek.

Het zuigen wordt na de reflexmatige periode bewust aangestuurd vanuit de hersenen. De baby kan zelf bepalen wanneer het zuigen start en wanneer het stopt. Net zoals wij zelf kunnen bepalen of we op voedsel kauwen en hoe krachtig we dat doen.

De reden waarom drinken uit de fles moeizaam gaat

Als we kijken naar borstgevoede kinderen die de fles weigeren dan zien we dat deze kinderen vaak niet uit de fles kunnen drinken. Ze hebben tijdens de reflexmatige periode de fles niet, te weinig óf te laat aangeboden gekregen. Hierdoor hebben ze de kans niet gekregen om, via de reflex, een motorisch schema aan te leggen dat ze kunnen gebruiken na het verdwijnen van de reflex.

Dat verklaart waarom ze wel perfect aan de borst kunnen drinken, maar niet aan de fles. Een tepel en een speen zijn totaal verschillend. Je kan deze motorische processen dan ook niet met elkaar vergelijken. Borstvoeding wordt gestuurd door toeschietreflexen en dat vraagt eerst een aantal niet-voedende zuigbewegingen alvorens de melk komt. Flesvoeding heeft een continue stroom. Dat is al een heel belangrijk verschil in sturing van de motorische vaardigheid.

Mijn 5 belangrijke tips

Graag geef ik je enkele tips om je te helpen als je kindje de fles weigert. Onthoud hierbij wel dat een consult bij een prelogopedist altijd aangeraden is, zodat je advies op maat kunt krijgen.

1. Bied de fles aan vanaf 4 à 6 weken. 6 weken vind ik zelf al wat aan de late kant, omdat bij sommige baby's de reflex al wat vroeger afneemt.
2. Bied een fles om de dag aan, zodat het motorische schema voldoende kansen krijgt om te groeien.
3. Ga niet wisselen van flessenspeen. Kies om te beginnen altijd voor een speen met een tragere flow, zodat de baby moeite moet doen.
4. Kies voor een andere voedingshouding dan bij borstvoeding.
5. Weigert de baby toch de fles? Kies voor één speen en oefen meermaals per dag door op een voedingsmoment steeds eerst de fles aan te bieden. Borstvoeding mag je nadien nog steeds aanbieden, maar laat wel een pauze tussen zodat er geen associatie kan worden gelegd.

Ondervind je nog steeds problemen met flesvoeding? Neem dan contact op met een preverbaal logopedist. Wij kunnen meestal snel helpen zodat stress niet nodig hoeft te zijn.

Meer weten? In mijn boek De essentiële gids over mondmotoriek en voeding bij baby's en peuters kom je alles over dit onderwerp te weten. Maar ook hoe de mondmotoriek van je kindje zich stap voor stap ontwikkelt - en waarom dat zo belangrijk is voor voeding, spraak en nog veel meer.

Ben je aan het oriënteren voor een fles en wil je graag meer informatie lezen? Bekijk de flessen van Difrax.

Over Céline

Céline Ruysschaert is afgestudeerd als logopediste aan de Arteveldehogeschool te Gent. Ze is coördinator van de praktijk te Avelgem, Vichte, Kerkhove en Kortrijk. Céline maakt deel uit van een gespecialiseerd logopedisch team voor kinderen, jongeren en volwassenen en heeft een specialisatie als Prelogopediste: eet-en drinkproblemen bij kinderen (vanaf babyleeftijd).