De fopspeen kan voor je kindje een fijn hulpmiddel zijn om in slaap te vallen. Maar als je tien keer per nacht de speen in de mond van je kindje moet doen, dan kan het de nachtrust behoorlijk verstoren.

Marijke, slaapcoach en eigenaresse van Bureau van slaap, vertelt je in deze blog alles over de voor- én nadelen van de fopspeen. Inclusief een gouden tip, zodat jij er in de nacht niet meer uit hoeft voor de speen!

Voordelen van een speen voor je baby

Een speen kan je baby veel rust geven. Er zitten dan ook een hoop voordelen aan de speen! Zuigen op een speen kan jouw kindje helpen om te kalmeren als hij verdrietig of moe is, of als hij ongemak ervaart.

Het zuigen op de speen zorgt ervoor dat je kindje kan ontspannen, het verlaagt het stresshormoon. Ook stimuleert het zuigen de spijsvertering en werkt het pijnstillend, waardoor de speen vaak goed werkt bij darmkrampjes.

De speen is dus vaak een fijn hulpmiddel om rustig in slaap te kunnen vallen. Voor veel ouders daarom een zegen!

Uit onderzoek is zelfs gebleken dat gebruik van de speen bij baby’s tussen de 6 weken en 12 maanden oud, de kans op wiegendood verkleint (bron: Consumentenbond)

Tip: Geef je borstvoeding? Introduceer dan pas een fopspeen als je productie goed op gang is gekomen.

Maar wat als de speen juist onrust brengt. Bijvoorbeeld omdat je er elk uur in de nacht uit moet om de speen in te doen, omdat je kindje anders niet verder kan slapen? Dan kan de speen een behoorlijke vloek zijn!

Nadelen van een speen voor je baby

Omdat de speen zo’n fijn troostmiddel is, wordt hij soms té snel ingezet, is onze ervaring. Gebruik het speentje daarom zoveel mogelijk voor het (in) slapen of als je kindje echt overstuur is. Kijk dus goed naar je kindje, voordat je de fopspeen in doet! Heeft je baby misschien honger, fysiek ongemak of gewoon behoefte aan een kusje van jou?

Misschien heb je het al eens ergens gelezen, maar het zuigen op een speen kan een negatief effect hebben op de ontwikkeling van de mondspieren, de spraakontwikkeling en de stand van de kaken. Goed om te weten: als je kindje stopt met de fopspeen voor de wisseling van het melkgebit, is de kans op gebitsproblemen erg klein. Met betrekking tot mondmotoriek zijn er tot 12 M+  in de literatuur geen aanwijzingen te vinden dat speenzuigen schadelijk is voor het gebit of de mondmotoriek (bron: Maaske Treurniet, preverbaal logopedist).

Een ander nadeel dat veel ouders noemen, is dat zuigen op een speen aangeleerd gedrag is, dat ook weer afgeleerd moet worden. En daar zien ouders tegenop. Onze ervaring is overigens dat het helemaal niet pittig hoeft te zijn!

In onze praktijk krijgen wij vaak de vraag; “Wanneer is het beste moment om te stoppen?”

Wat ons betreft is er geen vast moment waarop je met een fopspeen moet stoppen. Wel is het zo dat stoppen met de speen vaak het makkelijkst gaat als je kindje tussen de drie en acht maanden is. Daarna is je kindje meer gehecht aan de fopspeen dat stoppen iets meer moeite kost (maar echt niet onmogelijk!). De peuterleeftijd kan juist ook fijn zijn, omdat je je kindje dan beter kunt uitleggen wat jullie gaan doen.

Overweeg je te stoppen? In onze stoppen met de speen hulpgids leggen we je uitgebreid uit welke methode het beste bij jouw kindje past per leeftijd en met ons fijne stappenplan begeleiden we je bij dit proces. Zodat jij op een liefdevolle manier die speen kan afbouwen.

Binnen gezinnen komt het geregeld voor dat ouders  tien keer in de nacht uit bed moeten om de speen terug te doen. Dat is intensief als de speen steeds uit het mondje valt.

Is je kindje jonger dan 6 maanden dan is het vaak nog een kwestie van accepteren dat je kindje jouw hulp nodig heeft. Zeker als kindjes ingebakerd zijn, is het nog niet mogelijk om zelf dat speentje te pakken. Maar wist je dat dit vanaf 6 maanden oud vaak een stukje gewenning is? Dat papa of mama altijd komt om die fopspeen terug te geven, waardoor kindjes dit ook niet (meer) zelf proberen? Door te oefenen kan je kindje dit echt leren!

Onze gouden tip voor zelfbediening van de speen!

Wordt jouw kindje meerdere keren per nacht wakker omdat de fopspeen steeds kwijt is? En je kindje dus steeds jouw hulp nodig heeft om die speen weer in de mond te doen? Wij zien vaak ouders in onze praktijk die elke nacht wel 10 of meer keren uit bed moeten om de speen weer aan te geven. Ook bij baby’s van 6 maanden of ouder!

Maar, wist je dat je je kindje vanaf 6 maanden oud kunt leren om dit zelf te doen?

Onze tips

• Oefen vanaf 6 maanden actief om je kindje te leren de speen zelf in het mondje te doen. Oefen eerst vooral overdag tijdens het bedtijdritueel op de commode. Doe het voor en maak er een leuk spelletje van.

• Kan je kindje de speen zelf in zijn mondje stoppen? Maak er dan een gewoonte van om de speen ALTIJD in het handje aan te bieden en niet in de mond. Zo wordt het voor je kindje een gewoonte om de fopspeen altijd zelf in zijn mond te doen. Moedig je kindje aan.

• Ook in de nacht bied je de speen dus aan in het handje. Eventueel begeleid je het handje eerst nog even naar de mond.

• Ligt de speen verder weg en gaat je kindje niet zelf op zoek? Help een beetje door het handje naar de speen toe te bewegen en stimuleer je kindje zo om op zoek te gaan naar die speen en leg meerdere speentjes in bed.

• Gebruik fopspenen die oplichten in het donker, zoals de Glow in the Dark fopspenen van Difrax, zodat je kindje makkelijk de fopspeen kan vinden.

Als slaapcoach ben ik voorstander van het gebruik van een fopspeen. In onze ogen is de speen dus een zegen in plaats van een vloek. En ondanks dat je een speen op termijn weer moet afbouwen, is onze ervaring niet dat het per se heel lastig gaat. Het is belangrijk dat je het juiste moment vindt in combinatie met een fijne, liefdevolle aanpak.

Wat nog belangrijk is te benoemen, is dat de fopspeen een hulpmiddel is. Geen oplossing van een slaapprobleem. Slaapt jouw kindje heel onrustig of wordt jouw kindje veel wakker in de nacht? Ga dan op zoek naar de oorzaak. Misschien slaapt jouw kindje te weinig overdag, of ervaart jouw kindje teveel korte slaapjes. Klopt de spreiding van de slaap gedurende de dag en nacht? We denken met liefde met je mee.

Heb je vragen over deze blog of over het slapen van jouw kindje? Stuur ons gerust een e-mail, we denken altijd graag met je mee! Marijke is slaapcoach en eigenaresse van Bureau van slaap. Samen met haar collega’s, brengt zij meer rust en slaap binnen gezinnen. Kenmerkend is hun liefdevolle methode, daarom werken zij niet met slaaptrainen of strakke slaapschema’s. Wil je meer slaaptips voor jouw kindje, volg Bureau van slaap op Instagram of neem een kijkje op hun website.